Whatsapp Collection 29

જયારે ખુદની વેદના કોઈ લખીને મુકતું હશે,
ત્યાં સાંભળી વાહ વાહ કેવું એને ખૂંચતું હશે.?
***********************
આવ તો ઇન્કાર નથી
ન આવ ને તો ફરીયાદ નથી
આ તો દોસ્તો ની મહેફીલ છે
ને વિતેલા દિવસો ની યાદ છે

આવ તો તારી મોજથી આવજે
કોઇ કંકુ ચોખા થી વેલકમ નહી કરે
પણ હૈયાના હેતથી તને તૂંકારે બોલાવીને
તુ જેવો છો તેવો સ્વીકાર જરૂર કરશે

તુ આવશે તો જરૂર થી ગમશે
તુ નહી આવે તો યાદ જરૂરથી આવશે
આ તો દોસ્તો ની મહેફીલ છે
ને વિતેલા દિવસોની યાદ છે

તુ આવ તો એકલો આવજે
તારા મોભાને મુકીને આવજે
કારણ કે આ મહેફીલ તો તને
તુકારાથી ઓળખનારા મીત્રોની છે

એટલે જ કહુ છુ દોસ્ત
તુ 'તુ' થઇને આવજે
આ તો દોસ્તોની મહેફીલ છે
ને વિતેલા દિવસોની યાદ છે.

મળવાનુ મન થાય તેવા તારા
આ તો લંગોટીયા મીત્રો છે
તારી વેદનામા ભાગ પડાવશે
અને તારા સુખમા ઉમેરો કરશે

તેવા મીત્રોને મળવા માટે ગમે તેવુ
કામ છોડીને પણ આવવુ જરૂરથી
આ તો દોસ્તોની મહેફીલ છે
ને વિતેલા દિવસોની યાદ છે.
*********************
પ્રેમ આપવો હોય તો આપો....
બાકી ઉપકાર નથી જોઈતો,

દિલથી આપો એટલે બહુ થઇ ગયું....
લેખિત કરાર નથી જોઈતો.

જીવન બહુ સરળ જોઈએ....
મોટો કારભાર નથી જોઈતો

કોઈ અમને સમજે એટલે બસ....
કોઈ ખોટો પ્રચાર નથી જોઈતો.

એકાદ પ્રેમાળ માણસ પણ ચાલે....
આખો પરિવાર નથી જોઈતો.

નાનું અમથું ઘર ચાલે....
બહુ મોટો વિસ્તાર નથી જોઈતો,

ચોખ્ખા દિલનો કોઈ ગરીબ ચાલે....
લુચ્ચો માલદાર નથી જોઈતો.

મ્હો પર બોલતો મિત્ર ચાલે....
પાછળથી ચુગલી કરનાર નથી જોઈતો,

ચાર પાચ આત્મીય દોસ્ત ચાલે....
આખો દરબાર નથી જોઈતો.

રોગ ભરેલું શરીર ચાલે....
મનનો કોઈ વિકાર નથી જોઈતો.

જે કહેવું હોય એ સ્પષ્ટ કહો....
એકેય શબ્દ અધ્યાહાર નથી જોઈતો.

કવિતા ફોર્વડ ન કરો તો કઈ નહિ....
પણ ગમ્યા નો ઢોંગ નથી જોઈતો.!!!!😊😊😊
**************************************
ધીરે ધીરે એવું
કંઇક સમજાય  છે,
કાળ ગુપચુપ
ઘણું લૂંટતો જાય છે,

કહીયે દિલ ની વાતો
એવા માણસો,
ચુપ થતા જાય છે,
ગુમ થતા જાય છે,

શ્વાસ થી યે નિકટ
જે હતા અબઘડી,
આંખ થી સાવ
ઓઝલ થતા જાય છે,

ડગ સ્વયંભૂ વળી ને
જતા જે તરફ,
એ ઘરો તૂટતા
ખૂટતા જાય છે,

કોણ જાણે કયો
શાપ લાગી ગયો,
લીલાછમ માણસો
રણ થતા જાય છે,

જે ઘરો માં જઈ
સહેજ હળવા થતા,
બારણાં એ બધા
બંધ થતા જાય છે,

ભાઈ કહેતા'તા
સાચું તમે,
સ્થાન હળવાશ ના
કમ થતા જાય છે..!!
*****************
MAA 🙏💐🙏

રાત આંખોમાં ઉગી, લંબાઈ ગઈ,
બા ગઈ ને વારતા વિખરાઈ ગઈ.

આબરુ ઘરની પછી ઢંકાઈ ગઈ
બાપુજી થઈ બા બધે ફેલાઈ ગઈ

સૌને ભેગા રાખવાની જીદમાં,
સૌમાં થોડી થોડી બા વહેંચાઈ ગઈ.

મારું પહેરણ આખું હોવું જોઈએ,
બાની સાડી થીંગડે વીંટાઈ ગઈ.

છાપરું લઈને સમય ચાલ્યો ગયો,
બા છબી થઈ ભીંતમાં મૂકાઈ ગઈ.

બા મને તુંકારથી બોલાવતી,
બા જતાં મોટાઈ પણ રોપાઈ ગઈ.

વિષ્ણુ તારો શંખ બા ક્યાંથી ફૂંકે?
બાની ફૂંકો ચૂલા પર વપરાઇ ગઈ.

બા તો કેવળ જિંદગી જીવતી હતી,
ને મને એમાં ગીતા સમજાઈ ગઈ.

એક સરખી બા બધાંની જોંઉ છું,
એમ લાગે દિવ્યતા પથરાઈ ગઈ.

હુંય ઈશ્વરને ભજી લઉ છું હવે,
બા ગઈ ને બંદગી બદલાઈ ગઈ
🙏💐🌷🙏
************************
કવિતા લઈને માથા પર,
મરીઝ નાચે છે રસ્તા પર

સગીર ,શયદા અને નાઝીર
બધા બેઠા છે હીંચકા પર

કવિ આસીમની વાટે ,
લીલા ઉભી છે કાંઠા પર

ગનીના શે'ર બંધાયા ,
પ્રભુની ગાઢ શ્રદ્ધા પર

અનીલ બંધાય છે રસ્તો ,
હવે માણસના મરવા પર

તખલ્લુસ શૂન્ય રાખે છે ,
અલી ઈશ્વરની ઈસ્લાહ પર

ખુમારી છોડે નહી ઘાયલ
જીવે છે એ જ ટેકા પર

પત્યો બેફામનો મક્તા
મરણના પ્રિય મુદ્દા પર

ર.પા સોનલને શોધે છે
હજી યે જૂની જગ્યા પર

ગઝલ પણ દાદ આપે છે
ચિનુ મોદીના ઠસ્સા પર

વતનની ધૂળ ઉડીને ,
પડી આદીલના મક્તા પર

મનોજની યાદ આવી ગઈ ,
પડી જ્યાં દ્રષ્ટિ પીંછા પર

અદમ ગુજલીશમાં બોલે ,
અરુઝની સાચી વ્યાખ્યા પર

જલનને લાખ પ્રશ્નો છે ,
ઉપરવાળાની ઈચ્છા પર

અહી એક શ્યામ,સાધુ છે ,
લખે બસ ખાસ મોકા પર

ગઝલ ઠપકારી મારે છે ,
ખલીલ લોકોના કહેવા પર

બધા સહમત થયા અંતે ,
કવિ મિસ્કીનની ચર્ચા પર

-ઈશ
************************

Whatsapp Collection 28

તમારું સૌથી મોટું નુકસાન કોણ કરે છે?

લાઉડમાઉથ : સૌરભ શાહ (ના લેખને થોડો ટૂંકાવીને)

તમારું સૌથી મોટું નુકસાન કોણ કરતું હોય છે? તમારી જે સૌથી વધુ નજીક હોય છે એ લોકો અથવા તમે જેમને તમારી નજીક આવવા દો છો એ લોકો.

આપણી નજીકના જે લોકો આપણું નુકસાન કરી જાય છે એમનો ઈરાદો એવો નથી હોતો કે ચાલો આપણે એમની નજીક જઈએ અને પછી નુકસાન કરીએ. એવું પણ થતું હોય છે ક્યારેક જ્યારે નુકસાન કરવાના ઈરાદાથી કોઈ નજીક આવે, તમારો વિશ્વાસ જીતી લે, પછી અગાઉથી નક્કી કર્યા મુજબ તમારું નુકસાન કરીને પોતાની જાત દેખાડે. પણ એ અલગ મુદે થયો.

તમારા પાર્ટનર, લાઈફ પાર્ટનર કે તમારા સગાં જેમ કે કાકા, મામા, ફોઈ, માસી, પિતા, માતા, સંતાનો કે પછી એકદમ નજીકના કે ખૂબ જૂના મિત્રો-પાડોશીઓ કે પછી સગા કરતાં પણ તમે જેમને વિશેષ ગણ્યા હોય એવા ઓફિસ ક્લીગ્સ અથવા અન્ય કોઈપણ એવી વ્યક્તિ જેમની સાથે તમારે ગાઢ આત્મીયતા થઈ ગઈ હોય જેમની કંપની વિના તમને ચેન ન પડતું હોય એવા લોકો આપણા સૌના જીવનમાં હોવાના જ.

આમાંની જ કોઈ વ્યક્તિ તમારી સાથે વિશ્વાસઘાત કરે છે ત્યારે એમનો ઈરાદો વિશ્વાસઘાત કરવાનો નથી હોતો. તમારી નિકટ આવવાનું કારણ તમારો ફાયદો ઉઠાવવાનું કે તમારી સાથે દગો કરવાનું નથી હોતું. પણ વખત જતાં આમાંનું કોઈક પ્રિસાઈસલી એવું કંઈક કરે છે જેને તમે વિશ્વાસઘાત કે દગા સિવાય બીજું કોઈ નામ ન આપી શકો. પણ એમના માટે એ મજબૂરી હોય છે. એ કોઈક એવી પરિસ્થિતિમાં મૂકાયા હોય છે જેને કારણે એ કંઈક એવું કરી બેસે છે.

તો હવે શું કરવું? જિંદગીમાં કોઈના પર વિશ્વાસ જ ન મૂક્વો? એ તો ખોટું કહેવાય. પરસ્પરના વિશ્વાસ વિના જિંદગી આગળ વધી જ ન શકે. સતત શંકાશીલ બનીને જીવવા કરતાં તો મોત ભલું. આજુબાજુની દરેક પ્રિય વ્યક્તિને શંકાની નજરે જોતાં થઈ જઈશું તો જીવન ઝેર બની જશે. વિશ્વાસ તો મૂક્વો જ પડે.

વિશ્વાસ મૂક્વામાં અને આપણા જીવનની લગામ કોઈકને સોંપી દેવામાં જમીન આસમાનનું અંતર છે. તમારા જીવનનું સ્ટિયરિંગ તમારા અને એક માત્ર તમારા જ હાથમાં હોવું જોઈએ. તમારા જીવનની ગતિ, દિશા અને મંઝિલ પર એકમાત્ર તમારો પોતાનો જ કંટ્રોલ હોવો જોઈએ. હવે જોઈએ કે વિશ્વાસ મૂક્વો એટલે શું.

સૌથી મોટો ભરોસો તો આપણને ભગવાન પર કહો કે કુદરત પર હોવો જોઈએ કે એ આપણા માટે જે કંઈ કરે છે તે સારા માટે જ કરે છે અને આપણું ભલું કરવા માટે જ એણે આપણને ગમતા, આપણે જેમને ચાહીએ છીએ એવા આપણી આસપાસ લોકોને બનાવ્યા છે. આ બધા જ પ્રિયજનો આપણી જિંદગી ક્યારેક ટપકું તો ક્યારેક પીપડું ભરીને સુખ, આનંદ અને હર્ષની પળો લાવીને આપણને સમૃદ્ધ કરતાં હોય છે. બદલામાં આપણે પણ આપણા ટાઈમ એનર્જી અને મની એમના માટે ખર્ચીને સદ્ભાવનો બદલો સદ્ભાવથી આપએ છીએ.

હવે આવામાં કોઈની મતિ ફરે, કોઈની પરિસ્થિતિ બદલાય કે પછી એના પર બીજા કોઈ વધારે મહત્ત્વની વ્યક્તિ તરફથી પ્રચંડ દબાણ આવે ત્યારે એ ના છૂટકે વિશ્વાસઘાતી બને અને તમારી સાથે દગો કરે ત્યારે શું કરવું?

પ્રિવેન્શન ઈઝ બેટર ધેન ક્યોર. કોઈ વિશ્વાસઘાતી બની શકે એવી પરિસ્થિતિ ન સર્જાય તે જોવાનું કામ તમારું છે. કેવી રીતે?

આળસમાં કે બેદરકારીમાં આપણે આપણા જીવનની લગામ બીજાના હાથમાં સોંપી દઈએ છીએ અને પછી વિચારીએ છીએ કે હું એમને કેટલો પ્રેમ કરું છું, એમના પર મને કેટલો ભરોસો છે તેના પુરાવારૂપે મેં મારી લગામ એમના ભરોસે સોંપી દીધી છે. આ આપણો એસ્કેપ છે. પોતાના જ પગ પર કુહાડો મારવો આને કહેવાય. જિંદગીને એ હદ સુધી ક્યારેય ન લઈ જવી જ્યાં આપણું અસ્તિત્ત્વ કોઈ બીજાના હાથમાં હોય. કોઈકે આપણને આપણા કપરા કાળમાં સાચવી લીધા હોય એના બદલામાં ઋણ સ્વીકારરૂપે આપણે સમગ્ર જીવનની લગામ એના હાથમાં મૂકી દેવાની ભૂલ કરતા હોઈએ છીએ. સામેની વ્યક્તિની ઈચ્છા ન હોય, ક્યારેક તો સ્પષ્ટ નામરજી હોય તોય આપણે એમના પર વધુ પડતા વિશ્વાસનો બોજો નાખી દેતા હોઈએ છીએ.

આવું નહીં કરવાનું. વિશ્વાસ દરેક પર રાખવાનો પણ કોઈના વિના પરવશ થઈ જઈએ કે અપંગ બની જઈએ એ રીતે જિંદગી નહીં ગોઠવવાની. ન કરે નારાયણ ને પેલી વ્યક્તિ આ દુનિયામાં રહી જ નહીં તો? તો વગર વિશ્વાસઘાતેય તમારી જિંદગી તો પડી ભાંગવાની ને? માટે જ કોઈના પર એટલા બધા ડિપેન્ડન્ટ ન રહેવું કે એ તમારી જિંદગીને કંટ્રોલમાં લઈ શકે. એમના વિના તમારી જિંદગી શૂન્ય બની જાય. પગભર બનવું આત્મનિર્ભર રહેવું. એક કરતાં વધુ સિસ્ટમો ઊભી કરવી જેથી એક ખોટકાય તો તાબડતોબ બીજી કાર્યરત થાય અને જિંદગી વણથંભી ચાલ્યા કરે.

તમારી પાસે રોજબરોજની જિંદગી જીવવા માટે લેયર્સવાળી વ્યવસ્થા હોવી જોઈએ. જેથી કોઈ એકના પર તમારે સમગ્રપણે નિર્ભર રહેવું ન પડે.

– સાયલન્સ પ્લીઝ!

રોજ સવારે ઊઠીને આજે શું કામ કરવાનો મૂડ છે, મૂડ છે કે નહીં- એવું બધું વિચારવાને બદલે ઊભા થઈને કામે લાગી જવાનું. જિંદગી સાચી રીતે જીવવાનો. નિયમિત પણે જીવવાનો આ જ એકમાત્ર રસ્તો છે.

– આચાર્ય વિજય રત્નસુંદરસૂરિ
************************
" मैं हैरान हूँ "
 — महादेवी वर्मा,
(इतिहास में छिपाई गई एक कविता)

'' मैं हैरान हूं यह सोचकर ,
किसी औरत ने क्यों नहीं उठाई उंगली ? 
तुलसी दास पर ,जिसने कहा ,
"ढोल ,गंवार ,शूद्र, पशु, नारी,
ये सब ताड़न के अधिकारी।"

मैं हैरान हूं ,
किसी औरत ने
क्यों नहीं जलाई "मनुस्मृति"
जिसने पहनाई उन्हें
गुलामी की बेड़ियां ?

मैं हैरान हूं ,
किसी औरत ने क्यों नहीं   धिक्कारा ? 
उस "राम" को
जिसने गर्भवती पत्नी सीता को ,
परीक्षा के बाद भी
निकाल दिया घर से बाहर
धक्के मार कर।

किसी औरत ने लानत नहीं भेजी
उन सब को, जिन्होंने
" औरत को समझ कर वस्तु"
लगा दिया था दाव पर
होता रहा "नपुंसक" योद्धाओं के बीच
समूची औरत जाति का चीरहरण ?
महाभारत में ?

मै हैरान हूं यह सोचकर ,
किसी औरत ने क्यों नहीं किया ?
संयोगिता अंबा -अंबालिका के
दिन दहाड़े, अपहरण का विरोध
आज तक !

और मैं हैरान हूं ,
इतना कुछ होने के बाद भी
क्यों अपना "श्रद्धेय" मानकर
पूजती हैं मेरी मां - बहने
उन्हें देवता - भगवान मानकर?

मैं हैरान हूं,
उनकी चुप्पी देखकर
इसे उनकी सहनशीलता कहूं या
अंध श्रद्धा , या फिर
मानसिक गुलामी की पराकाष्ठा ?''

* महादेवी वर्मा जी की यह कविता, किसी भी पाठ्य पुस्तक में नहीं रखी गई है, क्यों कि यह भारतीय  संस्कृति पर गहरी चोट करती है...! #
**********************
Good afternoon. Good Day. 😊🌹
  ક્ષણ છોડી ને ,
 સદી માં  શોધું છું!
ખોવાયેલી નાવ ,
નદીમાં શોધું છું !!

છે બધું  છતાં  કેમ,
ખૂટે છે કશુ ?
સુખના કારણો,
અતીતમાં શોધું છું !!

સમાયું બધુંએ ,
શૂન્યમાં  જાણું છું!
તોય જુઓ બધું ,
અતિમાં શોધું છું !!

ભટક્યા કરે છે મન ,
આદતોને વશ !
તેનાં  બહાના ,
સપ્તપદીમાં શોધું છું !!

હશે ચોક્કસ કારણો ,
 મારા જ છતાં !
કારણો વિફળતા,
નિયતિમાં શોધું છું !!

થવાય જો સ્થિર ,
 તો તે સહજ મળે !
ટેવ, વશ,લક્ષ્ય ,
હું  ગતિમાં  શોધું છું !!

હાં કેટલો સ્વાર્થી છું ,
હું પણ જુઓને !
ઈશ્વરને  પણ હું ,
આપત્તિમાં શોધું છું !!!
***************
🧡🧡🧡🧡माँ की वो रसोई🧡🧡🧡🧡

मेरी माँ की वो रसोई..
जिसको हम किचन नहीं
चौका कहते थे
माँ बनाती थी खाना
और हम उसके आस पास रहते थे

माँ ने
उस 4x4 के कोने को
बड़े सलिखे से सजाया था
कुछ पत्थर और कुछ तख्ते जुगाड़ कर
एक मॉडुलर किचेन बनाया था

माँ की उस रसोई में
खाने के साथ प्यार भी पकता था
कोई नहीं जाता था दर से खाली
वो चूल्हा सबका पेट भरता था

माँ कभी भी बिन नहाये
रसोई में ना जाती थी
कितनी भी सर्दी हो गहरी
माँ सबसे पहले उठ जाती थी
जो भी पकता था रसोई में
माँ भगवान् का भोग लगाती थी
फिर कही जाकर
हमारी बारी आती थी

उस सादे खाने में
प्रसाद सा स्वाद होता था
पकता था जो भी
बहुत ज्यादा, उसमें प्यार होता था

पहली रोटी गाय की
दूसरी कुत्ते के नाम की बनती थी
कंही कोई औचक आ गया द्वारे
ये सोच
कुछ रोटियाँ बेनाम भी पकतीं थीं

रसोई के उन चद डिब्बोँ और थैलों में
ना जाने कितनी जगह होती थी
भरे रहते थे सारे डिब्बे
चाहे कोई भी मंदी होती थी

कुछ डिब्बे चौके के
महमानों के आने पर ही खुलते थे
और हम सारे के सारे
रोज उन डिब्बों के इर्द गिर्द ही मिलते थे

हर त्यौहार करता था इन्तेजार
हर बात कुछ ख़ास होती थी
कभी मठ्ठी कभी गुंजिया
कभी घेबर की मिठास होती थी

माँ सबको गर्म गर्म खिलाकर
खुद सारा काम कर
आखिर में अक्सर खाती थी
सबको परोसती थी ताज़ा खाना वो
उसके हिस्से अक्सर बासी रोटी ही आती थी

बहुत कुछ बदला माँ के उस चौके में
चूल्हा स्टोव और फिर गैस आ गयी
ढिबरी लालटेन हट गयीं सारी
और फिर रोशन करने वाली टूब लाइट आ गयी

#नहीं बदला तो माँ के हाथों का वो अनमोल स्वाद
जो अब भी उतना ही बेहिसाब होता है
कोई नहीं दूर तक मुकाबले में उस स्वाद के
वो संसार में सबसे अनोखा और लाजवाब होता है

अब भी अक्सर
माँ का वो पुराना चौका
बहुत याद आता है
अजीब सा सुकूं भरा एहसास होता है
मुँह और आँख दोनों में पानी आ जाता है!!

मेरी माँ की वो रसोई..
जिसको हम किचन नहीं
चौका कहते थे
माँ बनाती थी खाना
और हम उसके आस पास रहते थे.
***********************
•°•°•°•°•🌟•°•°•°•°•
    । | અફસોસ | ।

મળી ગયાં શબ્દો પણ...
આકાર આપવાનું રહી ગયું...!
બીજાંને કહેતો રહ્યો ને...
ખુદને જગાડવાનું રહી ગયું...!

રચ્યોપચ્યો રહ્યો...
માયા, મમતા'ને લોભમાં
બધાંની ઓળખાણો કાઢી
આત્માને ઓળખવાનું રહી ગયું...!

દોડતો રહ્યો છું
રાત દિ' સદા સ્વાર્થ માટે...
પરમાર્થ જ પાર પાડશે
એ વાત જાણવાનું રહી ગયું...!

બધાં સંબંધ છે
જન્મથી મૃત્યુ સુધીનાં...
ખબર હોવાં છતાં
મનને સમજાવવાનું રહી ગયું...!

અંધ બની ભાગતો રહ્યો
દોલત પાછળ સદા...
માયા માટી છે ખબર હતી
છતાં ચેતવાનું રહી ગયું...!

પૂજ્યા ઘણાં મેં દેવ
પથ્થર તણાં ચારેકોર...
અંતર માં બેઠેલાં ભગવાનને
ધ્યાન માં લેવાનું રહી ગયું...!

અંતે એક વાતનો
અફસોસ રહી ગયો જીવનમાં
આવ્યાં હતાં માનવ દેહમાં 'ને...!
માણસ બનવાનું રહી ગયું...!
***************

Whatsapp Collection 27

નેગેટિવ લાગણીઓ સાથે કેવી રીતે પનારો પાડવો
January 8, 2020

લાઉડમાઉથ : સૌરભ શાહ

જીવવા માટે બેઉ પ્રકારની લાગણીઓ જરૂરી છે. પોઝિટિવ જેમ કે, પ્રેમ, આદર, દયા વગેરે લાગણીઓ જરૂરી છે એની તો સૌ કોઈને ખબર છે. પણ ગુસ્સો, ઈર્ષ્યા, સ્વાર્થ વગેરે જેવી નેગેટિવ ગણાતી લાગણીઓ પણ હોવી જોઈએ. કશુંક ખોટું થતું હોય ત્યારે ગુસ્સો આવવો જ જોઈએ. તો જ એ ખોટાને તમે અટકાવવા માટે પ્રયત્નો કરશો. કોઈની પાસે તમારી પાસે જે નથી તે જોઈને ઈર્ષ્યા થવી જ જોઈએ. તો જ તમે જ્યાં છો એનાથી બે ડગલાં આગળ વધવાના પ્રયત્નો કરશો. સ્વાર્થ નહીં હોય તો તમે તમારી પોતાની જિંદગીને રઝળતી કરી નાખશો અને પરિણામે તમારા આશ્રિતોની તમને ચાહનારાઓ જિંદગી ખરાબે ચડી જશે.

પણ આ નેગેટિવ લાગણીઓની અભિવ્યક્તિ જ્યાંત્યાં ન થવી જોઈએ. પોઝિટિવ લાગણીઓ કસમયે કે કુપાત્રે ઠલવાય ત્યારે જેટલાં માઠાં પરિણામો ભોગવવાં પડે એના કરતાં નેગેટિવ લાગણીઓ કસમયે પ્રગટ થાય, ખોટી વ્યક્તિ સમક્ષ પ્રગટ થાય ત્યારે વધારે નુકસાન ભોગવવું પડે.

ગુસ્સામાં ન કહેવાનું કહેવાઈ જાય ત્યારે જિંદગી આખી સમસમીને બેસી રહેવું પડે. તિરાડ પડી ગયેલું મન ક્યારેય ફરી પાછું સાંધી શકાતું નથી એવી કહેવત તો આપણામાં ઔઘણી જૂની છે. મોતી ભાંગ્યું વીંધતાં, મન ભાંગ્યું કવેણ; ઘોડો ભાંગ્યો ખેડતાં, એને નહીં સાંધો નહીં રેણ.

સ્વજન સામે પ્રગટ થતા ક્રોધ કરતાં પણ વધારે નુકસાન દુર્જન સમક્ષ પ્રગટ થતા ક્રોધનું આવતું હોય છે. આવેશમાં કહી દીધેલા અપશબ્દો તમારું જિંદગીભરનું નુકસાન કરી જતા હોય છે. કશુંક ખોટું થઈ રહ્યું હોય ત્યારે ગુસ્સો આવે એ સ્વાભાવિક છે અને આવવો જ જોઈએ. પણ આ ગુસ્સાને એક સિગ્નલ ગણવાનું હોય. એલાર્મ ગણવાનું હોય. તમારી મનગમતી પરિસ્થિતિ નથી સર્જાઈ રહી એની ચેતવણી ગણવાની હોય. આવા સમયે ક્રોધ પ્રગટ કરીને પરિસ્થિતિને વધારે વણસાવવાની ન હોય. એ પ્રતિકૂળ પરિસ્થિતિને અનુકૂળ બનાવવા માટેનાં ઉતાવળિયાં પગલાં આપણે ક્રોધ પ્રગટ કરીને લેતાં હોઈએ છીએ. આને લીધે પરિસ્થિતિ સુધરતી નથી કે યથાવત્ પણ નથી રહેતી, બગડતી હોય છે. ગુસ્સો ક્યારે પ્રગટ કરવો, કયા સંજોગોમાં અને કેવી રીતે પ્રગટ કરવો, કોની આગળ પ્રગટ કરવો અને કોની આગળ નહીં અને કેટલો પ્રગટ કરવો તેનું એક આખું શાસ્ત્ર છે. ન હોય તો લખાવું જોઈએ.

આપણે માનતા આવ્યા છીએ કે આપણાથી વધુ પાવરફુલ વ્યક્તિઓ આગળ ગુસ્સો પ્રગટ નહીં કરવાનો. સાચી વાત છે. આપણાથી વધુ તાકાત-સત્તા-વગ જેમની પાસે છે તે આપણું બગાડી શકે એમ છે એનું આપણને ભાન હોય તે સાદી જ વાત છે. પણ આપણાથી દરેક વાતે નિમ્ન હોય એવી વ્યક્તિ આપણું વધારે બગાડી શકતી હોય છે, કારણ કે એની પાસે ગુમાવવા જેટલું, તમારી પાસે હોય એટલું, નથી હોતું. ઊલટાનું ઓછા તાકાતવાળાની વહારે વધારે લોકો ધાશે. એને વધુ સિમ્પથી મળશે. આ સહાનુભૂતિ એને તમારા કરતાં ખૂબ તાકાતવાન બનાવશે. તમારાથી ‘નાનાઓ’ આગળ ક્રોધે ભરાતાં તો ખાસ ધ્યાન રાખવું.

જેની આગળ ગુસ્સે થવું હોય એની આગળ જ થવું, કોઈ ત્રીજી વ્યક્તિની હાજરીમાં નહીં. ત્રીજી વ્યક્તિની હાજરીને કારણે અપમાન બેવડાઈ જતું હોય છે. કોઈની સમક્ષ જાહેરમાં ગુસ્સો વ્યક્ત કરીએ છીએ ત્યારે એ અપમાન અનેકગણું થઈ જતું હોય છે.

ગુસ્સાની જેમ ઈર્ષ્યા પણ એક સ્વાભાવિક નેગેટિવ લાગણી છે. તમારા પાડોશી પાસે નવી કાર આવે એટલે તમને પણ તમારી જૂની કાર વેચીને પાડોશી કરતાં પણ વધારે સારી કાર ખરીદવાનું મન થાય એ સ્વાભાવિક છે. તમારી ત્રેવડ હોય તો તમે એવું કરી શકો. ન હોય તો વધુ કમાવવાના રસ્તા શોધી શકો. એ પણ શક્ય ન હોય તો શું કરશો? ઈર્ષ્યા વ્યક્ત કરવા પાડોશીની નવી કારનો કાચ તોડી નાખશો. અને ક્યાંક એવું બન્યું કે પાડોશીનાં લગ્ન થયાં અને તમારી પત્ની કરતાં વધારે રૂપાળી પત્ની લઈ આવ્યો તો શું કરશો?

ઈર્ષ્યાની અભિવ્યક્તિ નથી થઈ શકતી ત્યારે માણસ ધૂંધવાય છે અને ન કરવાનું કરી બેસે છે. ઈર્ષ્યા જેવું જ ગુસ્સાનું છે. ગુસ્સો વ્યક્ત ન થઈ શકે ત્યારે માણસ સમસમીને બેસી રહે છે.

સમજવાની વાત એ છે કે શું આ જિંદગી ધૂંધવાઈને કે સમસમીને બેસી રહેવા માટે છે? આપણી એનર્જી, આપણો સમય આ રીતે વેડફી નાખવા માટે છે? નકારાત્મક લાગણીઓ જન્મે અને મનમાં ઉછળ્યા કરે એ સ્વાભાવિક છે એટલું સ્વીકારી લેવાનું અને પછી સમજવાનું કે આ લાગણીઓની અભિવ્યક્તિ આપણા માટે નુકસાનકારક હોય છે. ધીમેધીમે સમજાતું જશે કે આવી લાગણીઓ જન્મે એ પોતે જ નુકસાનકારક પ્રક્રિયા છે.

તો શું કરવું એ જન્મે જ નહીં એ માટે? સહેલું નથી પણ શક્ય તો છે જ. કેવી રીતે?

પહેલી વાત તો એ કે નેગેટિવ લાગણી જન્મે એ સ્વાભાવિક છે એવું મનમાં ઠસાવી દેવું. કોઈ પણ પ્રકારની નેગેટિવ લાગણીની વાત છે. કોઈપણ પ્રકારની, સમજ્યા? જો આટલું નહીં સ્વીકારો તો દંભી બની જશો અને એ પણ બીજાની આગળ દેખાડો કરનાર જ નહીં, જાતની આગળ દેખાડો કરનાર દંભી બની જશો, જાતને છેતરતા થઈ જશો.

એ પછી નક્કી કરવાનું કે આ નેગેટિવ લાગણીઓ જન્મે એવી તરત જ વ્યક્ત થવા નથી દેવી. વ્યક્ત નથી જ કરવી એવું નહીં વિચારવાનું. વ્યક્ત તો કરવી છે પણ અત્યારે નહીં- એટલું જ નક્કી કરવાનું છે. આટલું નક્કી કરીશું અને થોડીક પળ, થોડાક કલાક, થોડાક પ્રહર, એક દિવસ, એક અઠવાડિયું વીતશે એટલે મોટાભાગની નેગેટિવ લાગણીઓ આપોઆપ ઓગળી જશે. (જુદીજુદી નેગેટિવ લાગણીઓને ઓગળી જવા માટે જુદોજુદો સમય લાગતો હોય છે – કોઈને એક સેકન્ડ તો કોઈને એક મિનિટ તો કોઈ કોઈને એક અઠવાડિયું.)

જે નેગેટિવ લાગણી વ્યક્ત કરવાનું નક્કી કર્યું છે પણ અઠવાડિયા પછીય ઓગળી નથી એનું શું કરવું? એને કોઈ ત્રીજી વ્યક્તિ આગળ જઈને ઠાલવવી. પત્નીને કહેવું કે મને તારા ભાઈનું ગળું દબાવી દેવાનું મન થાય છે (અરે ભાઈ, મજાક છે. સાચેસાચ એવું કરવા જશો અને પત્નીએ આ લેખ નહીં વાંચ્યો હોય તો એ પોતાની નેગેટિવ લાગણીને તાત્કાલિક વ્યક્ત કરીને તમારું ક્રેડિટ કાર્ડ લઈને શોપિંગ કરવા ઉપડી જશે.)

તમારા કોઈ મિત્ર, સ્વજન કે હમદર્દ અથવા તો પછી તમારા વિશ્વાસુ સાઇકિયાટ્રિસ્ટ પાસે જઈને તમારામાંથી હજુય નાશ ન પામી હોય એવી નકારાત્મક લાગણીઓ ઠાલવી શકાય! એ માટે કોઈ દવા-ગોળી- ટેબ્લેટ લેવાની જરૂર નથી. એ ચક્કરમાં પડયા તો આખી જિંદગી પરવશ બની જશો અને મહામૂલી લાઈફને વેરવિખેર કરી નાખશો.)

આમ છતાં તમારામાં જો પેલી નેગેટિવ પ્રકારની લાગણી જડ ઘાલીને બેસી જ રહી હોય તો હવે સમય થઈ ગયો છે એને બહાર કાઢવાનો. બહાર કાઢતાં પહેલાં એનાં પરિણામોનો વિચાર કરી લેવાનો. (કોઈનું ખૂન કરવાનું મન હોય તો ઈન્ડિયન પીપલ કોડનો અભ્યાસ કરી લેવાનો. આખું થોથું નહીં વાંચો અને ખાલી કલમ ૩૦૨ વાંચી જશો તો પણ ચાલશે.)

સમજવાનું એટલું જ છે કે જેમ પોઝિટિવ લાગણી પ્રગટ કર્યા પછી એનું પરિણામ આવવાનું જ છે. એમ નેગેટિવ લાગણીઓ પ્રગટ કર્યા પછી એનું પરિણામ, વહેલું કે મોડું, આવવાનું જ છે. જો એ પરિણામ સહન કરવાની તાકાત ન હોય તો કૃપા કરીને એવી લાગણીઓ પ્રગટ કરવાને બદલે એને મનમાં જ સાચવીને જીવતાં શીખી જાઓ.

સાયલન્સ પ્લીઝ!

મેઘધનુષના રંગ માણવા હશે તો વરસાદને માણવાની તૈયારી પણ રાખવી પડશે.

– અજ્ઞાત
**************************
સદા અનુકૂળ એવો પવન મળે
એવું મજાનું સૌને જીવન મળે!

ગોથ ખાતા પતંગને ઓથ મળે,
ઢીલ કે ખેંચ બંન્ને સચોટ મળે,
એવું મજાનું સૌને જીવન મળે

લડાવો પેચ તો’ય ના વેર મળે,
માંગો બસ ત્રણ અને તેર મળે,
એવું મજાનું સૌને જીવન મળે!

મનમાં ના કોઇથી વેર મળે ,
રહે ઉત્સાહ પણ ના આવેશ મળે,
એવું મજાનું સૌને જીવન મળે!

કાપ્યાનો અનહદ  આનંદ મળે,
કપાયાનો ના કદી  રંજ મળે,
એવું મજાનું સૌને જીવન મળે!

નભમાં હોવાનું, ના ગુમાન મળે,
ભાવ સૌને માટે સમાન મળે ,
એવું મજાનું સૌને જીવન મળે!

ઊંચા આકાશ નું સંધાન મળે,
છતાં મૂળ સાથે અનુસંધાન મળે
એવું મજાનું સૌને જીવન મળે
🎈🌻હેપ્પી ઊતરાયણ
**************************
ગઝલ - "પતંગ ની વ્યથા"

માણસો કેવું સતાવે છે મને?
હાથ પગ બાંધી નચાવે છે મને...

દોર દૈ છૂટો ચગાવે છે મને ...
બાદ આપસમાં લડાવે છે મને...

મોકળું આકાશ આપી બે ઘડી,
લોકની વચ્ચે લુંટાવે છે મને...

પૂંછડી બાંધી કરે છે મશ્કરી,
પાત્ર હાંસીનું બનાવે છે મને...

વીજળીના થાંભલે કાં ઝાંખરે,
લોક શૂળીએ ચડાવે છે મને...

હોય જાણે સાસરું આકાશમાં,
એમ ધાબેથી વળાવે છે મને...

દોરથી દોરાઉં છું લાચાર થૈ,
માણસો જયાં ત્યાં ઝુકાવે છે મને...


🍁HAPPY UTTARAYAN
*******************
' ચાલને સખી.....આજે પતંગ થઈ જઈએ '

ચાલને સખી...
           આજે
                પતંગ થઈ જઈએ

દરદ સઘળા ભૂલી..હળવા થઈ
         ઊંચે આભમાં ઊડી જઈએ
                        ચાલને સખી....!!

સુરજને સન્મુખ રહીએ
      ને.....
         પછી પેચ લડાવીએ

રસાકસીમાં ઢીલ મુકીએ
     ભાર નહીં....
         પ્યારથી પેચ લડાવીએ
                  ચાલને સખી....!!

ક્યારેક....તું દોરી
   અને... હું કિન્ના થઇને
         પવન ની લહેરખીએ
                   ઠુમકા લગાવીએ

ઉર્મિઓ સઘળી ને
        વાચા આપીને
           લપેટ લપેટનો સાદ પાડીએ
                         ચાલને સખી....!!

કાચ પાયેલ લાગણી ને
           જાકારો આપીને
હૈયાના ઘાવ ને
        સ્નેહનો લેપ લગાડીએ
સુરજ આથમ્યા બાદ
        પણ આભમાં ટકી રહીએ
કંડીલ બની
    આપણો ઉજાસ
           ચોમેર પાથરીએ
                 ચાલને સખી....!!

મકરસંક્રાંતિ પર્વની અનેકોઅનેક શુભેચ્છાઓ...
**************************
ચાલ એક સંબંધ પતંગ-દોરા જેવો બાંધીએ..

ચાલ એક સંબંધ પતંગ-દોરા જેવો બાંધીએ..
હું દોરો હોઉં અને તું પતંગ બની ઉડીએ.. ચાલ એક સંબંધ...

ના તૂટીએ, ના ફાટીએ તેની કાળજી રાખીએ..
સરરર
બધાથી અળગું બધાથી આગવું ચગી બતાવીએ.. ચાલ એક સંબંધ...

ક્યારેક ઢીલમાં બહું દૂર-દૂર નીકળી જઈએ..
તો
ક્યારેક ખેંચતાણમાં સાવ નમી પડીએ.. ચાલ એક સંબંધ...

ના કોઈની કાપાકાપી, ના કોઈની દેખાદેખી કરીએ..
બસ
આભની અનંત દુનિયા આંબવાને ઉડીએ.. ચાલ એક સંબંધ...

થોડું ચગવાનું,
થોડું ડગવાનું,
થોડું લથડવાનું,
ગોથા પણ ખાઈ જવાનું..
આપણે કા કપાવાનું, કા જમીન પર ઉતરવાનું.. અંતે તો..
છુટા જ પડવાનું..
આ બધું વિચારી થોડું કાઈ હિંમત હારવાનું?
આપણે તો એકમેક સંગાથે આગળ વધવાનું.. ચાલ એક સંબંધ..

પેચબાજોથી બચવા બચાવવા સામસામી ઢાલ બનીએ..
બરાબર
હોય એકબીજા પર પૂર્ણ નિર્ભર છતાં અદ્ધરતાલ રહીએ.. ચાલ એક સંબંધ...

ગુંચવણો સઘળી ઉકેલીએ..
ને
જૂના સંબંધો લપેટીએ..
ચાલ એક સંબંધ પતંગ-દોરા જેવો બાંધી લઈએ...
ચાલ એક સંબંધ...
*********************

Whatsapp Collection 26

તમારા પ્રેમને પાત્ર કોણ છે, તમારા માનને લાયક કોણ છે
January 1, 2020


લાઉડમાઉથ : સૌરભ શાહ

ઉપકાર કે દયાની જેમ માયા કે પ્રેમની ભાવના પણ માણસમાં ઠાંસીઠાંસીને ભરેલી હોય છે અને એને ઠાલવવા માટે આપણે સદા તત્પર હોઈએ છીએ. કેટલીક વખત એવું બનતું હોય છે કે પ્રેમની લાગણી ઠાલવવાની આપણને એટલી બધી ઉતાવળ હોય છે, તીવ્ર હાજત હોય છે કે આપણી આજુબાજુમાં જે કોઈ વ્યક્તિ દેખાઈ એની પાસે જઈને આપણે આપણી આ લાગણી ઠાલવી દેતા હોઈએ છીએ- પાત્રતા કે કુપાત્રતાનો વિચાર પણ નથી કરતા.

ભૂખ લાગે ત્યારે આપણામાં એટલી સમજ તો હોય છે કે વાસી, ઊતરી ગયેલી, બેસ્વાદ અને એટલે તબિયત માટે હાનિકારક હોય એવો ખોરાક ન ખાવો જોઈએ. થોડીક રાહ જોઈને પણ આપણે તાજો સ્વાદિષ્ટ ખોરાક ખાઈએ છીએ. ક્યારેક એવો પૌષ્ટિક ખોરાક ન મળે તો અડધા ભૂખ્યા રહીને ચલાવીએ છીએ પણ વાસી કે ઉકરડામાં પડેલો ખોરાક તો હરગિજ નથી શોધતા.

પ્રેમની ભૂખ હોય – પ્રેમ પામવાની કે પ્રેમ આપવાની, આ બેઉ ભૂખ વાસ્તવમાં તો એક સિક્કાની બે બાજુઓ છે અને એકસરખી તીવ્રતાવાળી છે, આ ભૂખને સંતોષવા આપણે ધીરજ રાખતા નથી. નજીકમાં કે ઓળખાણમાં કે સહેજ નજર કરતાંમાં જે કોઈ સારું પાત્ર દેખાય તે આપણને તે વખતે ઘણું બધું સારું પાત્ર લાગવા માંડે છે. એના ઉપરછલ્લા પ્લસ માઈનસની ગણતરી કરીને આપણે મનને મનાવી લઈએ છીએ કે રાજાને ગમી તે રાણી. એ સ્ત્રી કે પુરુષ સાથે પ્રેમના બંધનમાં બંધાઈને (ક્યારેક ફસાઈને, સામે ચાલીને ફસાઈને) આપણે આપણી જાતને ભ્રમણામાં રાખતા હોઈએ છીએ કે આ પ્રેમબંધનની જોડી તો અગાઉથી ભગવાને નક્કી કરી રાખેલી હોય છે. હિન્દી ફિલ્મો-નવલકથાઓ આ ભ્રમણાને પોષતી રહે છે. મેરેજીસ આર મેઈડ ઈન હેવન જેવા રૂપાળા રૂઢિપ્રયોગને આપણે વૈજ્ઞાનિક સત્ય માની બેઠા હોઈએ છીએ એટલે કમિટ કર્યા પછી આપણી ભૂલ સમજાય તો પણ આપણે આપણી જાત આગળ એ ભૂલ કબૂલ કરતા નથી. કબૂલ કરવાની હિંમત આવે તો પણ એટલી મોડી આવે અને ત્યારે ખૂબ મોડું થઈ ચૂક્યું હોય છે.

ટીનએજ સંતાનોને સમજાવવું જોઈએ કે પ્રેમ પામવાની અને પ્રેમ ઠાલવવાની લાગણીઓ સાહજિક છે અને એનો આવેશ ઘણો તીવ્ર હોય છે. ભૂખ લાગે ત્યારે કોઈ સારી જગ્યા શોધીને નિરાંતે જમી લઈએ છીએ ત્યારે ન તો આપણે એ રેસ્ટોરાંના માલિક બનવાનાં સપનાં જોઈએ છીએ, ન એવું નક્કી કરીએ છીએ કે હવે આખી જિંદગી આ જ જગ્યાએ ખાવું છે, આ સિવાયની બીજી કોઈ જગ્યાએ નથી ખાવું.

પ્રેમ પામવા કે પ્રેમ ઠાલવવા માટેનું પાત્ર જોતાંવેંત મળી જાય, લવ એટ ફર્સ્ટ સાઈટ જેવું થઈ જાય તો મોટાભાગે માનવું કે આ આવેશમય ઉતાવળિયા પગલાથી જે નુકસાન થવાનું છે એના હપ્તા તમારે આખી જિંદગી ભરવાના છે અને તે પણ તમાચો મારીમારીને ગાલ લાલ રાખતાં રાખતાં ભરવાના છે.

આપણે જો એટલું સમજીએ અને આપણી નવી જનરેશનને એટલું સમજાવી શકીએ કે પ્રેમ પામવા કે ઠાલવવાની તીવ્ર લાગણીને સંતોષવા માટે ધીરજ રાખવાની જરૂર છે તો આપણે જે ભૂલનાં પરિણામો ભોગવવાં પડે છે એમાંથી એ બચી જશે. પ્રેમ એક કલ્પના છે, બહુ બહુ તો એક અહેસાસ છે. જ્યારે પ્રેમની અભિવ્યક્તિ પછી થતું સ્વૈચ્છિક જોડાણ એક અનિવાર્ય બંધન છે અને એ બંધન હન્ડ્રેડ પર્સેન્ટ દુનિયાના ભૌતિક વ્યવહારો સાથે સંકળાયેલું છે. કલ્પનાઓ અને અહેસાસોથી આખી જિંદગી નીકળવવાની નથી, વ્યવહારો તો છેલ્લા શ્વાસ સુધી સાથે રહેવાના છે. જે વ્યક્તિ આટલું સમજે છે એ ઉતાવળિયું પગલું ભરવાને બદલે ધીરજ રાખે છે અને એ ધીરજનું મીઠું ફળ ન મળે ત્યાં સુધી કામચલાઉ ઉપાયોથી કલ્પના તથા વ્યવહાર વચ્ચેનું બેલેન્સ જાળવી લે છે.

પાયાની વાત એટલી સમજવાની કે જે લાગણી કે જે અહેસાસ પરમેનન્ટ નથી તેની અભિવ્યક્તિ કરીને કાયમી બંધનમાં જોડાઈને એને વ્યવહારમાં લાવવાની ઉતાવળ કરવી નહીં અને જેવું સમજાય કે ઉતાવળિયું પગલું ભરાઈ ગયું છે તો તરત જ એ ભૂલ સુધારી લેવાની. કોઈપણ ભૂલ સુધારવાનો નિર્ણય લેવાનો સમય વીતી ગયો છે એવું માનવું નહીં. જે ઘડીએ સમજાય તે ઘડીએ સુધારી લેવાની. જે ભૂલો નથી સુધારવામાં આવતી તે જેમજેમ વખત જાય તેમતેમ વધુ નુકસાનકારક પુરવાર થતી જતી હોય છે.

પ્રેમ જેવું જ માન કે આદરનું છે. માન પામવાની લાગણી અને આદર આપવાની ઇચ્છા આ બેઉ એક સિક્કાની બે બાજુઓ છે. આપણને માન મેળવવું ગમે છે, માન મેળવીને કેવું લાગશે એની ખબર છે. એટલે આપણે બીજાઓને માન આપીને એમનામાં રહેલી એવી લાગણીને સંતોષવા હંમેશાં તત્પર હોઈએ છીએ. પણ આ તત્પરતામાં કેટલીય વખત આપણે કુપાત્રને આદર આપતાં થઈ જઈએ છીએ. અંદરખાનેથી આપણો સ્વાર્થ હોય, ઘણી વખત કે આમને માન આપીશું તો આપણે એમની ગૂડ બુક્સમાં રહીશું અને એવું થશે તો વખત આવ્યે એમનો ઉપયોગ કરી શકીશું.

માન આપવાની લાગણી પર પણ કંટ્રોલ રાખવો. જેને ને તેને માન આપવાની જરૂર નથી. એનો અર્થ એ નથી કે બધાનું અપમાન કરતાં ફરો. બધાની સાથે વિવેકથી જ વર્તવાનું હોય. દુશ્મન સાથે કે ન ગમતી વ્યક્તિ સાથે પણ વિવેકથી વર્તવાનું હોય. તમારી જિંદગીમાં કોઈએ તમારું ઘણું બધું બગાડયું હોય એવી હરામી, નફ્ફટ કે બદમાશ વ્યક્તિ મળી જાય તો એની સાથે પણ સૌજન્યતાથી અને વિવેકથી જ વર્તવાનું હોય. તમારો વિવેક, તમારી સૌજન્યતા એ તમારી પર્સનાલિટીનો એક અનિવાર્ય હિસ્સો છે, એને દંભનું ઔલેબલ ન અપાય. દંભ એક આખી અલગ જ ચીજ છે.

માન જ્યારે ગલત વ્યક્તિઓને આપવા માંડીએ છીએ ત્યારે આપણી આસપાસના લોકોમાં આપણી કિંમત ઉઘાડી પડી જતી હોય છે. તમારા ટૂંકા સ્વાર્થ ખાતર તમે અમુક વ્યક્તિઓને ખૂબ લળીલળીને સલામ ભરતા હોવ છો ત્યારે તમારું એ છીછરાપણું સામેની વ્યક્તિ જ નહીં, આસપાસની તમામ વ્યક્તિઓ પારખી જતી હોય છે. તમે જિંદગીમાં કોનેકોને દુશ્મન બનાવ્યા છે, કોનીકોની સાથે સંબંધો બાંધ્યા નથી કે રાખ્યા નથી અને કેવા લોકોને તમે ક્યારેય નજીક આવવા દેવાના નથી એ સઘળાના સરવાળા પરથી તમારા વ્યક્તિત્વનાં લેખાંજોખાં થતાં હોય છે. એ જ રીતે તમે કેવી વ્યક્તિઓને માનને પાત્ર ગણો છો એ વાત પણ નક્કી કરે છે કે તમારામાં ઊંડાણ છે કે પછી તમે હજુય છીછરા પાણીમાં છબછબિયાં કરો છો.

સાયલન્સ પ્લીઝ!

સારું કે ખરાબ તમે કરેલું કોઈપણ કર્મ ક્યારેય ભૂંસાતું નથી.

– મહાભારત
*******************
તમને સિક્યોર્ડ લાઈફ ગમે કે ઈન્સિક્યોર્ડ

તડકભડક : સૌરભ શાહ

નવલકથાનું વાંચન રોમાંચક છે. કલ્પનાનું ઉડ્ડયન અફાટ છે એનો પુરાવો નવલકથા છે. સિનેમાના પડદા પર દેખાતી કાલ્પનિક દુનિયામાં ઓતપ્રોત થઈ જઈએ છીએ. પાત્રો હસે તો હસીએ છીએ, રડે તો રડીએ છીએ, એમનાં રોમાન્સ-સુખ-દુઃખ સઘળુંય આપણી પર્સનલ લાઈફ સાથે જોડાઈ જાય છે. સિનેમાનું ગીત આપણી ન લખાયેલી રોજનીશીનું પાનું બની જતું હોય છે.

પણ નવલકથા હાથમાં લઈએ છીએ ત્યારે ખબર હોય છે કે એનું છેલ્લું પાનું કેટલામું છે. સિનેમાની શરૂઆતમાં જ સેન્સરનું સર્ટિફિકેટ આપણને કહી દે છે કે આ ખેલ કુલ કેટલા કલાક, કેટલી મિનિટ સુધી ચાલવાનો છે. નવલકથાની, સિનેમાની રોમાંચયાત્રાનો અંત પહેલેથી જ લખાયેલો હોય છે. જિંદગીની રોમાંચયાત્રા સીમિત નથી હોતી. એનો અંત ક્યારે આવવાનો છે એની જાણ તમને કોઈ ઘડિયાળ, કોઈ કેલેન્ડર દ્વારા થતી નથી. જિંદગીની આ નિઃસીમ રોમાંચયાત્રાને નવલકથા-સિનેમા કરતાં પણ અનેકગણી માણી શકાય એમ છે પણ આપણે એની સીમા વિહીનતાને અસલામતી ગણી બેસીએ છીએ. જીવન તો આજે છે ને કાલે નથી એવું કહીને એ અસલામતીને સલામતીમાં પલટી નાંખવા આખી જિંદગી ફાંફાં મારતા રહીએ છીએ અને પછી પણ ફફડતા રહીએ છીએઃ પાછલી ઉંમરે મારી પાસે પૈસા નહીં હોય તો? મને કોઈ અસાધ્ય બીમારી થઈ જશે તો? મારી દીકરીનો સંસાર ઠીક નહીં ચાલે તો? દીકરાને વેપારમાં ખોટ આવી તો? છેલ્લા દિવસોમાં મારાં કુટુંબીજનો-મિત્રો-ચાહકો-ઓળખીતાઓ મારી સાથે નહીં હોય તો? મેં કરેલા ઈન્વેસ્ટમેન્ટની વેલ્યૂ ઘટી જશે તો?

આપણે દિવસરાત આ કે આવી અસલામતીઓથી પીડાતા રહીએ છીએ અને એ અસલામતીઓને દૂર કરીને સલામત થઈ જવાના પ્રયત્નોમાં વધુ ને વધુ ડરીને જીવતાં થઈ જઈએ છીએ. તમારી જિંદગી અંબાણી-બચ્ચન કે બિલ ગેટ્સ જેવી ભલે ન હોય. પણ એ તમારી છે.

જગતની શ્રેષ્ઠતમ નવલકથા કરતાં કે દુનિયાની ટોપ ટેન ફિલ્મોની યાદીમાં હોઈ શકે એવી ફિલ્મ કરતાં અનેકગણી રોમાંચક છે-જો તમે એની અસલામતીને માણી શકો તો. જો તમે એ અસલામતીને સલામતી બનાવી દેવાના ચક્કરમાં ન પડો તો. લાઈફમાં સિક્યોરિટી હોવી જોઈએ-આના જેવું બદમાશ વાક્ય એકેય નથી. માણસ સિક્યોરિટી મેળવવા પ્રેમમાં પડે છે, લગ્ન કરે છે, બાળકો પેદા કરે છે, દિવસરાત કમાય છે, ટૂંકું ટૂંકું જીવીને લાંબીલાંબી બચતો કરવાના પ્રયત્નો કરે છે, તમાચો મારીને ગાલ લાલ રાખીને જીવતાં શીખવાની કોશિશ કરે છે, અમુક ઈન્શ્યોરન્સ અને તમુક ઈન્વેસ્ટમેન્ટની સલાહ આપતા દલાલોની જાળમાં ફસાય છે, પોતાનાં ડ્રીમ્સ સાકાર કરવાને બદલે ‘જે કંઈ કરું છું તે મારા ફેમિલી માટે કરું છું’ એવા વહેમમાં રહીને પોતાની ભ્રમણાઓને પોષતો રહે છે અને એક દિવસ આંખ ઊઘડે ત્યારે સમજાય છે કે જિંદગી તો સાવ રસકસ વિનાની થઈ ગઈ છે. જે જિંદગી જીવવાનું શરૂ કર્યું ત્યારે એમાં ભરપૂર રોમાંચ હતો એ જિંદગી હવે સાવ ફિક્કી લાગવા માંડી છે. જૂનાં વર્ષો ફરી જીવવા મળે તો હું જુદી રીતે જીવું એવી લાગણી થવા માંડે ત્યારે માનવું કે કુદરતે આપેલી બક્ષિસને તમે વેડફી નાખી છે. જે બોલ પર તમે આઉટ થઈ ગયા એને સહેજ જુદી રીતે બેટ પર લીધો હોત તો સિક્સર મળી હોત એવો વિચાર કરતાં કરતાં પેવેલિયન તરફ જઈ રહેલા ક્રિકેટર જેવી તમારી દશા છે. રમાઈ ચૂકેલા બોલ પર અફસોસ કરવાનો કોઈ અર્થ નથી. એ ભૂલમાંથી જે શીખવાનું હતું તે શીખી લઈને નવી ઈનિંગ્સ માટે તૈયારી કરવાનો આ વખત છે.

જે થવાનું હતું તે થઈ ગયું. અહીં પૂર્ણવિરામ. એને વાગોળ્યા કરવાનો કોઈ અર્થ નથી. જૂની સિદ્ધિઓને પણ નહીં અને જૂની નિષ્ફળતાઓને પણ નહીં. એ બધો ભૂતકાળ છે. તમારી પાસે ચોઈસ છે. એને ખભા પર ઊંચકીને આગળ ચાલવું કે એને ત્યાં જ મૂકીને આગળ વધી જવું. ગમતા ભૂતકાળનો પણ ભાર હોય છે. એનું વજન હવે પછીની તમારી ગતિને ઘટાડી નાખશે. કોઈ ભાર વિના ર્સ્ફૂિત સાથે આગળ વધવું હશે તો ભૂતકાળને ત્યાંનો ત્યાં મૂકી દેવો પડશે.

લાખ પ્રયત્નો કરીશું તો પણ ભવિષ્ય માટેની અસલામતી રહેવાની જ છે. જિંદગીનું બીજું નામ જ અનિશ્ચિતતા છે અને જ્યાં અનિશ્ચિતતા છે ત્યાં અસલામતી હોવાની જ છે. નિશ્ચિત માત્ર એક જ છે – મોત. સલામતી મોત છે.

પણ કોણ જાણે કોઈકે આપણને ભરાવી દીધું છે કે જિંદગી સિક્યોર્ડ હોવી જોઈએ, જિંદગીમાં નિશ્ચિત થઈને જીવવું હશે તો સલામતી હોવી જોઈએ. લાઈફ ઈન્સ્યોરન્સ વેચવાવાળાઓએ આવું ભરાવ્યું! કે પછી ડોક્ટરો-ફાર્માસ્યુટિક્લ કંપનીઓ અને હોસ્પિટલોએ? કે પછી બિલ્ડરોએ? ખબર નથી. આ સિવાય પણ બીજા ઘણા લોકો હશે જેમણે પોતાનો ધંધો સલામત રહે એ માટે આપણને અસલામતીનો ડર દેખાડયો.

જે નિઃસીમ છે, જેનો કોઈ અંત નથી દેખાતો એનું સૌંદર્ય તમે માણ્યું છે. ચાહે એ દરિયો હોય કે આકાશ. જિંદગીની નિઃસીમતાએ જ તમને ડરાવ્યા છે. રાધર, તમને ડરાવવામાં આવ્યા છે. જન્મથી તમે એવા નહોતા. દરેક વર્ષગાંઠે એક એક મીણબત્તી વધારે ગોઠવાતી ગઈ અને એને ફૂંક મારી મારીને તમે ઓલવતા થઈ ગયા અને મનમાં અસલામતી પ્રવેશતી ગઈ- આ જ રીતે એક દિવસ ઓલવાઈ જઈશું. હવે દીવો ટ્રાય કરજો, મીણબત્તી નહીં. જેટલાં વર્ષ પૂરાં કરો છો એટલાં દીવડાં જાતે પ્રગટાવવાનાં. જેમજેમ મોટા થતા જશો તેમતેમ પ્રકાશ વધતો જશે. અને સૌથી વધુ ઝગમગાટ મૃત્યુદિવસ પહેલાંની વર્ષગાંઠે હશે.

જીવવું તો આ રીતે જીવવું. વધતા જતા પ્રકાશ સાથે. આપણને અજવાળે અને બીજાઓને ઉજાસ આપે.

ટ્વેન્ટી ટ્વેન્ટીમાં કેવી રીતે જીવવું છે, શું કરવું છે અને શું નથી કરવું, કેટલી બેફિકરાઈથી જીવવું છે અને કયા કયા બોજ વિના જીવવું છે, કોની કોની સાથે જીવવું છે અને કોના કોનાથી દૂર રહીને જીવવું છે એ બધું જો હજુય નક્કી ન કર્યું હોય તો નવા વર્ષનો પ્રથમ વીક એન્ડ પૂરો થાય એ પહેલાં નક્કી કરી લો અને અસલામતીમાં જીવવાની મઝા ચાખતાં થઈ જાઓ એવી શુભેચ્છા. વિક્રમના નવા વર્ષની જેમ ઈશુનું નવું વર્ષ પણ સૌના માટે આશીર્વાદોની વર્ષા લઈને આવે એવી સર્જનહારને બે હાથ જોડીને પ્રાર્થના.

પાન બનાર્સવાલા 

હું તો હંમેશ માનતો આવ્યો છું કે આકાશ તરફ જોતાં રહીશું તો પાંખો ફૂટવાની જ છે.

ગુસ્તાવ ફ્લોબેર

(ફ્રેન્ચ નવલકથાકાર)
**********************
" ફૂલની માફક ખીલી જવાનું,
        ખુદ્દારીથી  જીવી  જવાનું .

        રીસાવાનું રાખ્યું છે , પણ
       એક ઘડીમાં રીઝી જવાનું.

        ધીરે  ધીરે  મક્કમતાથી
       જીવન જીવતાં શીખી જવાનું.

        દિલ ઈન્કારે જે કરવાનું
        ત્યાંથી પાછા વળી જવાનું.

        સત્કર્મો  ને  સંસ્કારોથી
        ક્યાંક કોઈને ગમી જવાનું.

        બીજાને અડચણ લાગે તો
        તુર્તજ ત્યાંથી ખસી જવાનું.

        નિત્ય મળે ના સમથળ રસ્તો,
       ઢાળ ઉપર પણ ચઢી જવાનું.

        ઊગવાનું ભરપૂર સવારે ,
        સાંજ પડે ત્યાં ઢળી જવાનું.

        જીવન નાજુક વસ્તર છે,
         તૂટે ત્યાં ત્યાં સીવી જવાનું.
 🌹Good morning 🌹
***********************
8 short stories!

(1) Those who had coins, enjoyed the rain. Those who had notes, were busy looking for shelter.

(2) Man and God both met somewhere. Both exclaimed, "My creator!"

(3) He asked, "Are you a Hindu or Muslim?" The response came, "I am hungry!".

(4) The fool didn't know it was impossible. So he did it.

(5) "Wrong number," said a familiar voice.

(6) What if God asks you after you die, "So how was heaven?"

(7) They told me that to make her fall in love I had to make her laugh. But every time she laughs, I am the one who falls in love.

(8) We don't make friends anymore: We Add them nowadays!
*****************
नदारद = गायब

आया दौर फ्लैट कल्चर का,
देहरी, आंगन, धूप नदारद।
हर छत पर पानी की टंकी,
ताल, तलैया, कूप नदारद।।

लाज-शरम चंपत आंखों से,
घूँघट वाला रूप नदारद।
पैकिंग वाले चावल, दालें,
डलिया,चलनी, सूप नदारद।।
🤨🤨
बढ़ीं गाड़ियां, जगह कम पड़ी,
सड़कों के फुटपाथ नदारद।
लोग हुए मतलबपरस्त सब,
मदद करें वे हाथ नदारद।।

मोबाइल पर चैटिंग चालू,
यार-दोस्त का साथ नदारद।
बाथरूम, शौचालय घर में,
कुआं, पोखरा बाथ नदारद।।
🤨🤨
हरियाली का दर्शन दुर्लभ,
कोयलिया की कूक नदारद।
घर-घर जले गैस के चूल्हे,
चिमनी वाली फूंक नदारद।।

मिक्सी, लोहे की अलमारी,
सिलबट्टा, संदूक नदारद।
मोबाइल सबके हाथों में,
विरह, मिलन की हूक नदारद।।
🤨🤨
बाग-बगीचे खेत बन गए,
जामुन, बरगद, रेड़ नदारद।
सेब, संतरा, चीकू बिकते
गूलर, पाकड़ पेड़ नदारद।।

ट्रैक्टर से हो रही जुताई,
जोत-जात में मेड़ नदारद।
रेडीमेड बिक रहा ब्लैंकेट,
पालों के घर भेड़ नदारद।।
🤨🤨
लोग बढ़ गए, बढ़ा अतिक्रमण,
जुगनू, जंगल, झाड़ नदारद।
कमरे बिजली से रोशन हैं,
ताखा, दियना, टांड़ नदारद।।

चावल पकने लगा कुकर में,
बटलोई का मांड़ नदारद।
कौन चबाए चना-चबेना,
भड़भूजे का भाड़ नदारद।।
🤨🤨
पक्के ईंटों वाले घर हैं,
छप्पर और खपरैल नदारद।
ट्रैक्टर से हो रही जुताई,
दरवाजे से बैल नदारद।।

बिछे खड़ंजे गली-गली में,
धूल धूसरित गैल नदारद।
चारे में भी मिला केमिकल,
गोबर से गुबरैल नदारद।।
🤨🤨
शर्ट-पैंट का फैशन आया,
धोती और लंगोट नदारद।
खुले-खुले परिधान आ गए,
बंद गले का कोट नदारद।।

आँचल और दुपट्टे गायब,
घूंघट वाली ओट नदारद।
महंगाई का वह आलम है,
एक-पांच के नोट नदारद।।
🤨🤨
लोकतंत्र अब भीड़तंत्र है,
जनता की पहचान नदारद।
कुर्सी पाना राजनीति है,
नेता से ईमान नदारद।।
गूगल विद्यादान कर रहा,
मास्टर का सम्मान नदारद।

Whatsapp Collection 25

अगर यहीं के हो ,
 तो इतना "डर" कैसे,
मगर चोरी से घुसे हो,
 तो ये तुम्हारा "घर" कैसे??

अगर तुम "अमनपसंद" हो,
तो इतनी "गदर" कैसे?
जिसे खुद "खाक" कर रहे हो,
वो तुम्हारा "शहर" कैसे??

कल तक सिर्फ कोहरा था,
मेरे शहर की फ़िज़ा में,
आज़ नफरत का धुआं है,
तो सुहानी "सहर" (morning)कैसे?

इज़हार ए नाराज़ी करो,
आईन(constitution)की ज़द में,
मगर गली कूंचों में,
 इतनी "मज़हबी लहर" कैसे?

सिर्फ लहज़ा सख्त होता,
 तो हम चुप भी रह लेते,
मगर तुम्हारे लफ़्ज़ों और नारों में,
 "जिहादी ज़हर" कैसे?

सियासत से ख़िलाफ़त करो,
हमे कोई गिला नही है,
रियासत (Nation)से दग़ा होगी,
तो हम करें "सबर" कैसे?

अगर यहीँ के हो ,
तो इतना "डर" कैसे?
मगर चोरी से घुसे हो,
तो ये तुम्हारा "घर" कैसे??
*****************
One day one person climbed up a mountain where a hermit woman was meditating.
She had taken refuge and was asked:

- “What are you doing here alone in such a solitude place?”
 To which she replied:

- “I have lots of work !”

- “And how can you have so much work?
I don't see anything around you here...?”

- “I have to train two hawks and two eagles, assure two rabbits, discipline one snake, motivate a donkey and tame a lion.....”

- “And, where have they gone that I don't see them?”

- “I have them all inside here within me...!!

✓ The hawks stare on everything that is presented to me, good or bad, I have to work on them to see only good things. They are my eyes.

✓ The two eagles with their claws hurt and destroy, I have to train them not to hurt. They are my hands.

✓ Rabbits want to go where they want, at the same time they do not want to face difficult situations, I have to teach them to be calm even if there is suffering or stumbling.  They are my feet.

✓ The donkey is always tired, stubborn and does not want to carry the load each time I walk. That is my body!

✓ The most difficult to tame is the "snake."  Although it is locked in a strong cage with 32 bars, it is always ready to sting, bite and poison anyone nearby. I have to discipline it...  that's my tongue.

✓ I also have one Lion.  Oh ... how proud, vain, he thinks that "he is the king." I have to tame him. And that's my ego.
So you see, my friend, I have  lots of work..... “

 Think & Reflect ! 🤔
We all may have the same — Lots to work on ourselves !
So Stop Criticising, Evaluating n Judging others ! Let’s First work on ourselves !! Goodnight. Blessed sleep.
****************
ક્ષણ છોડી ને ,
 સદી માં  શોધું છું!
ખોવાયેલી નાવ ,
નદીમાં શોધું છું !!

છે બધું  છતાં  કેમ,
ખૂટે છે કશુ ?
સુખના કારણો,
અતીતમાં શોધું છું !!

સમાયું બધુંએ ,
શૂન્યમાં  જાણું છું!
તોય જુઓ બધું ,
અતિમાં શોધું છું !!

ભટક્યા કરે છે મન ,
આદતોને વશ !
તેનાં  બહાના ,
સપ્તપદીમાં શોધું છું !!

હશે ચોક્કસ કારણો ,
 મારા જ છતાં !

કારણો વિફળતા,
નિયતિમાં શોધું છું !!

થવાય જો સ્થિર ,
 તો તે સહજ મળે !
ટેવ, વશ,લક્ષ્ય ,
હું  ગતિમાં  શોધું છું !!

હાં કેટલો સ્વાર્થી છું ,
હું પણ જુઓને !
ઈશ્વરને  પણ હું ,
આપત્તિમાં શોધું છું !!!
***********************
આંખો સૌની એટલે જ તો રડી છે,
બધાંને પોતપોતાની અપેક્ષા નડી છે,

લુંછી લેજો આંસુ હાથે જ ખુદનાં,
અહીં ક્યાં કોઈને કોઈની પડી છે,

લોહી કે લાગણીનાં સબંધો નહીં,
અહીં તો ગરજ જ સૌથી વડી છે,

દુશ્મન તો મારશે સામી છાતીએ જ,
દોસ્તી પીઠે ખંજર લઈને ખડી છે..

દીવા નીચે જ હોય અંધારું હંમેશા,
વૃદ્ધાશ્રમમાં પુત્રની જ સહી મળી છે,

પોતાનાં જ પોતાનું પોત પ્રકાશે છે,
વૃક્ષે લાકડાની હાથો કુહાડી જડી છે,

જેને દિલ દીધું છે તે જ દિલ તોડશે,
રમવાની આ ટેવ સૌને હાથવગી છે.
********************
માટી તણું સગપણ રાખવું,
વાત માં થોડું ગળપણ રાખવું!

ઉંમર થાય તો ભલે થાય,
મન થી આઘુ ઘડપણ રાખવું!

જીવવા ની આવશે તો મજા,
મન માં એકાદ વળગણ રાખવું!

કરો ટીકા બીજાની તો ભલે,
સામે ચોક્કસ દર્પણ રાખવું!

લો મદદ કોઈની જિંદગીમાં કદી,
 એનું સદાય ઋણ પણ રાખવું!

મળે સિદ્ધિ તે નિયતિ નો ખેલ,
ગુમાન કદી ના સહેજ પણ રાખવું!

આવું લખ્યા કરે છે ............,
કહો એને કે શાણપણ રાખવું!

ઈજ્જત બધા ને આપજો,
ભરોસો સમજીને વિચારી ને કરજો !

શુભ પ્રભાત.....
💐🍁🌺🌷🌸🌹
*******************
પ્રામાણિક વ્યક્તિનું મૂલ્ય હોય છે...

ભ્રષ્ટ વ્યક્તિની કિંમત હોય છે...!!!
Good morning.......
*************************
अक़्ल ये कहती है, सयानों से बनाए रखना,
दिल ये कहता है, दीवानों से बनाए रखना,

लोग टिकने नहीं देते हैं कभी चोटी पर
जान-पहचान ढलानों से बनाए रखना,

जाने किस मोड़ पे मिट जाएँ निशाँ मंज़िल के
राह के ठौर-ठिकानों से बनाए रखना,

हादसे हौसले तोड़ेंगे सही है फिर भी
चंद जीने के बहानों से बनाए रखना,

शायरी ख़्वाब दिखाएगी कई बार मगर
दोस्ती ग़म के फ़सानों से बनाए रखना,

आशियाँ दिल में रहे आसमान आँखों में
यूँ भी मुमकिन है उड़ानों से बनाए रखना,

दिन को दिन, रात को जो रात नहीं कहते हैं
फ़ासले उनके बयानों से बनाए रखना

एक बाज़ार है दुनिया जो अगर ‘राही जी’
तुम भी दो-चार दुकानों से बनाए रखना!
**********************

Whatsapp Collection 24

गम हुआ जो मेरे चोट खाने के बाद
खो दिया मैंने उसे पाने के बाद

मुझे नाज रहा उस पर सदा,
उसने मुझे अपना माना आजमाने के बाद

सुना है तड़प रहा है वह मेरी वफा के लिए
शायद पछता रहा है मुझे ठुकराने के बाद

आज यूँ ही  सर-ए-राह उससे नजर जा मिली
वह रो दिया मुझ से नजर मिलाने के बाद

किस-किस को दूं इल्जाम बेवफाई का
हर कोई छोड़ गया मुझको अपनाने के बाद
*************************
આટલું તો આવડવું જ જોઈએ
: : : : : :

🎻🦋💗💧💦✌🎻

જીવન જીવતા આવડવું જોઈએ
સંબંધો સીવતા આવડવું જોઈએ

અમૃત નહિ મળે રોજ બે રોજ
ઝેર પીતા પણ આવડવું જોઈએ

વાત વાત માં રુઠવું સારું નહિ
સહન કરતા પણ આવડવું જોઈએ

અક્ક્ડ ઝાડ પહેલું તૂટી જાય
થોડું નમતા પણ આવડવું જોઈએ

બધું કઈ પચી નહિ શકે
થોડું વહેચતા પણ આવડવું જોઈએ

બેઠાળુ જિંદગી શ્રાપ છે
થોડું નાચતા પણ આવડવું જોઈએ

ચોપડીઓ અચૂક વાંચો
ચેહરા વાંચતા પણ આવડવું જોઈએ

અબોલા ક્યારેય નહિ લેતા
મન મોટું રાખતા પણ આવડવું જોઈએ

સોગિયું મોઢું કોને ગમે
ખડખડાટ હસતા પણ આવડવું જોઈએ

સંઘરાખોરી દુષણ છે
દાન આપતા પણ આવડવું જોઈએ

ખોટા વખાણ કરવા ચાપલુસી છે
અરીસો બનતા પણ આવડવું જોઈએ !!
*************************
દુનિયામાં પુણ્યકર્મનો અવળો હિસાબ છે,
સારા બનીને જીવવું એ પણ અજાબ છે…

બીજું શું આફતાબ અને માહતાબ છે,
કેવળ કોઇ રૂપાળા વદનના નકાબ છે…

ઓ નિંદકો, તમારી સમજફેર છે જરા,
હું નહિ પરંતુ મારું મુકદ્દર ખરાબ છે…

કાંટા ખૂંચે છે એનું કશું દુઃખ નથી મને,
સંતોષ છે કે હાથમાં સાચું ગુલાબ છે…

દિવાનગીનો કેફ નહીં ઊતરી શકે,
એકવારની નથી એ સદાની શરાબ છે…

ખૂદ એ જ એક સવાલ બનીને રહી ગયાં,
મારી તમામ જીંદગીનો જે જવાબ છે…

બસ એટલું કે એના ઉપર હક નથી મને,
મારો નહી તો સૌથી સરસ ઇન્તેખાબ છે…

રસ કોઇનેય ક્યાં છે નિખાલસ મનુષ્યમાં,
મારું જીવન નહીં તો ઉઘાડી કિતાબ છે…

કિન્તુ મરણની ઊંઘમાં જોઇ નહીં શકો,
બેફામ જીન્દગી હવે સાચે જ ખ્વાબ છે…
********************************
2019 की सबसे शानदार कविता
एक अकेला पार्थ खडा है
भारत वर्ष बचाने को।
सभी विपक्षी साथ खड़े हैं
केवल उसे हराने को।।
भ्रष्ट दुशासन सूर्पनखा ने
माया जाल बिछाया है।
भ्रष्टाचारी जितने कुनबे
सबने हाथ मिलाया है।।
समर भयंकर होने वाला
आज दिखाईं देता है।
राष्ट्र धर्म का क्रंदन चारों
ओर सुनाई देता है।।
फेंक रहें हैं सारे पांसे
जनता को भरमाने को।
सभी विपक्षी साथ खड़े हैं
केवल उसे हराने को।।
चीन और नापाक चाहते
भारत में अंधकार बढ़े।
हो कमजोर वहां की सत्ता
अपना फिर अधिकार बढे।।
आतंकवादी संगठनों का
दुर्योधन को साथ मिंला।
भारत के जितने बैरी हैं
सबका उसको हाथ मिला।।
सारे जयचंद ताक में बैठे
केवल उसे मिटाने को।
सभी विपक्षी साथ खड़े हैं
केवल उसे हराने को।
भोर का सूरज निकल चुका है
अंधकार घबराया है।।
कान्हा ने अपनी लीला में
सबको आज फंसाया है।
कौरव की सेना हारेगी
जनता साथ निभायेगी।
अर्जुन की सेना बनकर के
नइया पार लगायेगी।
ये महाभारत फिर होगा
हाहाकार मचाने को।
सभी विपक्षी साथ खड़े हैं
केवल उसे हराने को।।


मोदी को हराने के चक्कर में कहीं देश ही नही हार जायें !

जय हिंद -वंदे मातरम् 🇮🇳🚩
हर हिंदुस्तानी के मोबाइल तक इस👆 सच्चाई को पहुँचाये।
******************************************
                50+

उम्र पचास के पार हुई है, शक्ल है लेकिन तीस के जैसी

मुझको बूढ़ा कहने वालो, धत्त तुम्हारी ऐसी तैसी

बेटे के कॉलेज गया तो टीचर, देख के मुझ को मुस्कुराई

बोली क्या मेंटेंड हो मिस्टर, पापा हो, पर लगते हो भाई

क्या बतलाऊँ उसने फिर, बातें की मुझ से कैसी कैसी

मुझको बूढ़ा कहने वालो, धत्त तुम्हारी ऐसी तैसी

रोज़ी बोली, सेकंड हैंड हो, लेकिन फ़्रेश के भाव बिकोगे

*बस थोड़ी सी दाढ़ी बढ़ा लो,  कार्तिक आर्यनजैसे दिखोगे *

अब भी बहुत जोश है तुम में, हालत नहीं है ऐसी वैसी

मुझको बूढ़ा कहने वालो, धत्त तुम्हारी ऐसी तैसी

बीवी सोच रही है शौहर, मेरा कितना अच्छा है जी

*पढ़ती नहीं गुलज़ार साहेब को, दिल तो आख़िर बच्चा है जी *

नीयत मेरी साफ़ है यारो, हरकतें हैं कुछ ऐसी वैसी

मुझको बूढ़ा कहने वालो, धत्त तुम्हारी ऐसी तैसी

कितने जंग लड़े और जीते हैं इन गुज़रे सालों में

दो-एक झुर्रियाँ गालों में हैं, थोड़ी सफ़ेदी बालों में

*कंधे मगर मज़बूत हैं अब भी, कमर भी सॉलिड पहले जैसी *

मुझको बूढ़ा कहने वालो, धत्त तुम्हारी ऐसी तैसी

जीने का जज़्बा क़ायम हो तो, उम्र की गिनती फिर फ़िज़ूल है

अपने शौक़ को ज़िंदा रखो, जीने का बस यही उसूल है

ज़िंदादिली का नाम है जीवन, परिस्थितियाँ हों चाहे जैसी

मुझको बूढ़ा कहने वालो, धत्त तुम्हारी ऐसी तैसी


..............🌹🌹
********************
વધારે સ્વતંત્રતા મેળવવી હોય તો વધારે જતું કરવું પડે!

December 22, 2019

દેશ અને સમાજમાં બધું સમુંસૂતરું ચાલે એ માટે કેટલાંક બંધન, કેટલીક મર્યાદા, કેટલાક અંકુશ અનિવાર્ય હોવાનાં. દરેક દેશમાં, દુનિયાની હરએક વ્યક્તિ અંગત કે જાહેરજીવનમાં ચાહે એ સામાન્ય નાગરિક હોય કે પછી દેશના સર્વોચ્ચ આસને બિરાજતી વ્યક્તિ હોય.આઝાદીનો એક અંતિમ છે, મનફાવે તે કરવાની છૂટ. આ અંતિમને સ્વચ્છંદતા કહેવાય. સ્વચ્છંદતા અને સ્વતંત્રતા વચ્ચેની ભેદરેખા સ્પષ્ટ છે. સમજીએ.

એક વ્યક્તિ તરીકે માણસ કેટલો સ્વતંત્ર છે અને કઈકઈ બાબતોમાં એના હાથ બંધાયેલા છે એની યાદી તૈયાર કરવા જઈએ તો મહાભારત જેવડો ગ્રંથ લખાય. જન્મતાંની સાથે જ વ્યક્તિને ઉછરવા માટે એક વાતાવરણ મળે છે જેની પસંદગી એણે કરી હોતી નથી. એની પાસે કોઈ વિકલ્પો નથી હોતા કે પોતે કેવી વિચારધારાઓ વચ્ચે, કેવી લાગણીઓ વચ્ચે, કેવા સમાજ વચ્ચે પોતાનું ઘડતર કરવા માગે છે. આ એના જન્મ વખતની વાત છે. વખત જતાં એને એ વિકલ્પો મળે છે પણ જન્મ વખતે એમાંની કોઈ ચોઈસ નથી હોતી એની પાસે. મનનું તો ઠીક પોતાના શરીરનું ઘડતર કેવી રીતે કરવું એ વિશેની પણ એને છૂટ નથી હોતી. શરીરના સૌથી મહત્ત્વના ઘડતરકામ દરમિયાન એના શરીરને ઉછેરવાનો હવાલો એના પોતાના સિવાયની અન્ય વ્યક્તિઓએ લઈ લીધો હોય છે.

પોતે કયું શિક્ષણ પામવા માગે છે એ નક્કી કરવાની એને છૂટ નથી. સરકારી સ્તરે નક્કી થયેલા અભ્યાસક્રમોમાં એણે જકડાઈ જવાનું હોય છે. પોતાની મૌલિક વિચારસરણીની પાંખો એણે પોતાના જ હાથે કાપીને બૌદ્ધિક કબૂતરખાનામાં ગોઠવાઈ જવાનું છે.

અભ્યાસ પૂરો કર્યા પછી ભ્રમણા થાય કે હવે પોતે મુક્ત છે, કારણ કે નોકરી-ધંધો-વ્યવસાય કરીને કમાતો થયો છે. એ કમાણીમાંથી પોતે ધારે તે કરી શકે છે. હકીક્તમાં, કમાતા થયા પછી એની પરતંત્રતાઓ વધતી હોય છે. આજીવિકાનું સાધન છીનવાઈ ન જાય તે માટે એ રોજ પોતાની બચીખૂચી આઝાદીના એક એક ટુકડાનો ભોગ આપતો રહે છે. આટલું ઓછું હોય એમ કુટુંબ-સમાજ એની બાકી રહી ગયેલી આઝાદીના ભુક્કાના એક એક કણને, કીડીઓની લંગાર ખાંડના દાણા તાણી જાય એમ તાણી જાય છે. વધુ કમાણી કરતા કે સમાજમાં વધુ નામ, વધુ સંપર્કો, વધુ પ્રતિષ્ઠા ધરાવતા માણસની ગુલામબેડી વધુ જડબેસલાક બનતી જતી હોય છે.

આવી ગુલામીથી ગૂંગળામણ અનુભવવાને બદલે માણસ સતત એ જ ભ્રમણામાં રાચે છે કે પોતે કેટલો મુક્ત છે. હજારો વર્ષથી એને એક જ વાત શીખવવામાં આવી છે કે આ અંધકાર જ સભ્ય છે અને પ્રકાશ જેવું કશું કંઈ હોતું નથી આ જગતમાં. અને ભૂલેચૂકે જો પ્રકાશનું ટપકુંય દેખાય તો આંખો બંધ કરી લેવાની.

પછી એવી ટેવ પડી જતી હોય છે, અંધકારમાં રહેવાની. ક્યારેક પ્રકાશનું એકાદ કિરણ જોતાં જ આંખો અંજાઈ જાય, તરસ જ મીંચાઈ જાય.

માણસ આઝાદ નથી. એક પરતંત્રતામાંથી છૂટવા માટે એ બીજી પરતંત્રતાનો આશરો લેતો હોય છે. છૂટવાની આ પ્રક્રિયા દરમિયાનનો સંઘર્ષ એને આઝાદીની લડત જેવો સંતોષ આપે છે, કશુંક કરી છૂટવાનો. પણ આ સંતોષ મિથ્યા હોય છે, એની પલાયનવૃત્તિને પોષનારો હોય છે.

આઝાદી તુલનાત્મક છે. અન્યની સરખામણીએ તમને કેટલી આઝાદી મળે છે કે નથી મળતી તે જોવાય છે. કોઈપણ વ્યક્તિ એક નાગરિક તરીકે પૂરેપૂરી રીતે સ્વતંત્રત નથી- ન એના જાહેરજીવનમાં, ન એની પર્સનલ લાઈફમાં. પણ ભ્રમણામાં રહીને જીવવાનું આપણને ગમતું હોય છે. પોપટના નાનકડા પિંજરામાંથી મુક્ત કરીને એને વાઘના વિશાળ પિંજરામાં પૂરવામાં આવે તો એને મોકળાશ લાગતી હોય છે. પોતાને મુક્તિ મળી ગઈ હોવાનો ભ્રમ એને સ્વતંત્રતાનો અહેસાસ કરાવે છે. અને વધુ સ્વતંત્રતા પ્રાપ્ત કરવા માટે એ વધુ મોટા પિંજરાનાં દિવાસ્વપ્નો જોવામાં જિંદગી ખર્ચી કાઢે છે.

આઝાદીનું અને સ્વતંત્રતાનું ખરું મૂલ્ય ત્યારે સમજાય છે જ્યારે એ છીનવાઈ જાય છે. એ વખતે આપણને અહેસાસ થાય છે કે જેટલી મળતી હતી એટલી આઝાદીને સાચવી રાખવી જોઈતી હતી. એ વખતે ભાન આવે છે કે આઝાદી માગવાથી નથી મળતી, વધુ ને વધુ જવાબદાર બનતા જઈએ છીએ ત્યારે વધુ ને વધુ સ્વતંત્રતા મળતી હોય છે.

ઝઘડવાથી, નારાબાજી કરવાથી કે કોઈનો કોલર પકડીને તમે તમારી આઝાદીને છીનવાઈ જતાં રોકી શકવાના નથી કે અત્યારે જેટલી મળે છે એના કરતાં વધારે આઝાદી મેળવી શકવાના નથી.

તમારામાં તમને મળેલી અને ભવિષ્યમાં વધુ મળનારી સ્વતંત્રતાને પચાવવાની શક્તિ છે એ તમારે પુરવાર કરવું પડે. જેમજેમ તમારી પાત્રતા વધતી જાય તેમતેમ તમારા જીવનની સ્વતંત્રતા વધતી જાય. અને પાત્રતા વધારવા માટે તમારે ઘણું બધું તમારા જીવનમાંથી જતું કરવું પડે. અત્યારે જે કંઈ ભર્યું છે એમાંથી ઘણું ખાલી કરી દેવું પડે તો જ એ ખાલી કરી આપેલી જગ્યામાં નવી આઝાદીનો જથ્થો ભરી શકીએ અને એ પછી પણ એક સત્ય તો સ્વીકારવાનું રહેશે જ. સંપૂર્ણ આઝાદીની કલ્પના સંપૂર્ણ ભ્રમણા છે.

– પાન બનાર્સવાલા 

જે વાતે તમને એક ક્ષણ માટે પણ આનંદ આપ્યો હોય એ વાતનો કોઈ દિવસ અફસોસ કરવાનો નહીં, એ ક્ષણને કોઈ દિવસ કોસવાની નહીં, એનો ક્યારેય અનાદર કરવાનો નહીં.

– અજ્ઞાત

તડકભડક : સૌરભ શાહ
**************************